Każdego roku rynek pracy zasilany jest przez setki tysięcy absolwentów. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w roku akademickim 2023/2024 dyplom ukończenia studiów uzyskały blisko 292 tysiące osób. Dla każdej z nich oznacza to zamknięcie pewnego etapu i wejście w zupełnie nową zawodową rzeczywistość, która funkcjonuje według odmiennych reguł niż środowisko akademickie.
Ten przełomowy moment wywołuje mieszankę silnych emocji. Z jednej strony pojawia się ekscytacja związana z rozpoczęciem „dorosłego” życia, a z drugiej – niepewność i obawy. Czy sprostam nowym obowiązkom? Jak zostanę odebrany(-a) przez zespół? Czy uda mi się szybko wdrożyć w firmowe standardy? Na szczęście nowi pracownicy rzadko kiedy są pozostawieni sami sobie. Proces adaptacji jest zazwyczaj wspierany zarówno przez firmę, jak i bardziej doświadczonych kolegów. Istnieje też kilka uniwersalnych zasad, które pozwalają zredukować stres i przyspieszyć integrację z nowym otoczeniem.
Czym jest onboarding i dlaczego jest tak ważny?
Onboarding to zorganizowany proces, którego celem jest ułatwienie nowemu pracownikowi aklimatyzacji w firmie. To znacznie więcej niż tylko formalności związane z podpisaniem umowy i wskazaniem miejsca przy biurku. Kompleksowe wdrożenie obejmuje zapoznanie z obowiązkami, strukturą i misją organizacji, a także z narzędziami i procedurami stosowanymi na co dzień. Programy onboardingowe mogą mieć różną formę – od kilkudniowych szkoleń, przez przydzielenie mentora albo tzw. buddy’ego(opiekuna wybranego spośród bardziej doświadczonych współpracowników), aż po wielomiesięczne programy adaptacyjne.
Skuteczny proces wdrożenia łączy w sobie elementy formalne, takie jak szkolenia BHP czy obsługa systemów, z aspektami nieformalnymi, dotyczącymi kultury organizacyjnej i niepisanych zasad panujących w zespole. Celem tych działań jest skrócenie czasu potrzebnego na osiągnięcie pełnej produktywności, zminimalizowanie stresu oraz zbudowanie zaangażowania i lojalności. Pracownik, który od samego początku czuje się „zaopiekowany” i doceniony, szybciej staje się pełnoprawnym członkiem zespołu, co przynosi korzyści obu zainteresowanym stronom.
5 kroków, które ułatwią Ci odnalezienie się w nowej pracy
Zgodnie z raportem Młodzi Polacy na rynku pracy w „nowej normalności” (stworzonym przez PwC, Well.hr oraz Absolvent Consulting) aż 72% respondentów uważa troskę o adaptację za jeden z podstawowych wyznaczników dobrego pracodawcy. Mimo to nie każda firma, zwłaszcza mniejsza, może się pochwalić ustrukturyzowanym programem wdrożeniowym. Brak formalnych procedur nie skazuje jednak nikogo na trudny start. Poniższe zasady pomogą Ci odnaleźć się w nowym środowisku, niezależnie od skali firmowego onboardingu.
Krok 1. Zadbaj o profesjonalne pierwsze wrażenie
Wszyscy wiemy, że pierwsze wrażenie można zrobić tylko raz. W kontekście zawodowym jest ono o tyle istotne, że stanowi fundament pod budowę przyszłych relacji.
- Ubierz się odpowiednio – sprawdź, czy w firmie obowiązuje określony dress code. Jeśli nie masz pewności, zdecyduj się na bezpieczny, neutralny i schludny strój. W pierwszych dniach lepiej wyglądać nieco bardziej formalnie niż zbyt swobodnie. Dla kobiet dobrym wyborem będą materiałowe spodnie, marynarka i eleganckie obuwie – i nie muszą to być koniecznie szpilki, w których może być Ci trudno swobodnie się poruszać, równie dobrze sprawdzą się mokasyny skórzane albo klasyczne baleriny. Mężczyźni mogą postawić na klasyczną koszulę, chinosy i marynarkę. Profesjonalny wygląd świadczy o szacunku do nowego miejsca i jego kultury.
- Pamiętaj o punktualności – jest ona wyrazem profesjonalizmu i szacunku dla czasu innych. Zaplanuj dojazd dzień wcześniej, uwzględniając możliwe utrudnienia. Przybycie do biura na 10–15 minut przed czasem pozwoli Ci zebrać myśli i spokojnie rozpocząć dzień, a także wysyła sygnał, że jesteś osobą zorganizowaną i zaangażowaną.
Krok 2. Obserwuj i wyciągaj wnioski
Każde przedsiębiorstwo ma nie tylko określoną strukturę organizacyjną, lecz także swój unikalny rytm i kulturę. Pierwsze tygodnie to idealny moment, by dzięki bacznej obserwacji poznać niepisane zasady rządzące firmą.
- Ustal rytm dnia – zwróć uwagę, jak Twoi współpracownicy rozpoczynają pracę. Czy jest to wspólne spotkanie poświęcone omówieniu bieżących zadań i potrzeb, a może mniej formalna rozmowa przy kawie? Kiedy i w jaki sposób organizowane są przerwy? Zrozumienie tych zwyczajów pomoże Ci płynnie włączyć się w życie zespołu.
- Rozpoznaj styl komunikacji – przyjrzyj się, jaki sposób komunikacji dominuje w firmie. Czy pracownicy zwracają się do siebie na „Ty”, niezależnie od stanowiska, czy może obowiązują grzecznościowe formy „Pan/Pani”? Dostosowanie się do panujących norm jest bardzo ważne dla dobrej integracji. Jeśli masz wątpliwości, zapytaj o to swojego przełożonego lub kolegę z zespołu.
Krok 3. Nie bój się pytać i aktywnie słuchaj
Nikt nie oczekuje od Ciebie, że pierwszego dnia będziesz wiedzieć wszystko. Niezależnie od profesji, gotowość do nauki jest znacznie cenniejsza niż stwarzanie pozorów eksperta.
- Zadawaj pytania – traktuj to jako nie tylko swoje prawo, ale i obowiązek. Lepiej jest dopytać kilka razy i wykonać zadanie poprawnie, niż bazować na domysłach i popełnić błąd, którego naprawa zajmie więcej czasu. Jeśli instrukcje są niejasne, poproś o dokładniejsze wyjaśnienie lub pokazanie krok po kroku, co masz zrobić.
- Rób notatki – nowe informacje mogą szybko umknąć z pamięci. Systematyczne notowanie w notesie, na komputerze czy w telefonie pomoże Ci utrwalić wiedzę i uniknąć zadawania tych samych pytań w przyszłości. Pamiętaj jednak, by robić to w dyskretny sposób (zwłaszcza jeśli używasz telefonu), aby nie sprawiać wrażenia osoby rozproszonej.
Krok 4. Przyjmuj feedback
Feedback, czyli informacja zwrotna, to jedno z najważniejszych narzędzi rozwoju, zwłaszcza na początku zawodowej drogi. Nie czekaj na oficjalną ocenę kwartalną – aktywnie szukaj informacji na temat swojej pracy.
- Proś o komentarz po wykonaniu zadania – zapytaj przełożonego lub starszego kolegę: „Co robię dobrze, a co mógłbym/mogłabym poprawić następnym razem?”. Taka proaktywna postawa pokazuje, że zależy Ci na rozwoju.
- Przyjmuj uwagi z otwartością – traktuj feedback jako cenną wskazówkę, a nie wymierzoną w Ciebie personalnie krytykę. Słuchaj uważnie, dopytuj o szczegóły, a na koniec podziękuj za poświęcony czas. Umiejętność przyjmowania konstruktywnych uwag i przekuwania ich w działanie jest oznaką dojrzałości i profesjonalizmu, czyli cechy niezwykle cenione przez pracodawców.
Krok 5. Pokaż zaangażowanie i inicjatywę
Na początku Twoje zadania mogą nie być szczególnie skomplikowane ani wymagające. Nie oznacza to jednak, że nie możesz się wykazać! Potraktuj ten czas jako idealną okazję, aby zademonstrować swoje zaangażowanie w inny sposób.
- Oferuj pomoc – jeśli widzisz, że ktoś w zespole jest przeciążony, zapytaj, czy możesz go w czymś wesprzeć. Może to być pomoc w przygotowaniu danych, zrobieniu researchu czy organizacji spotkania. Takie gesty budują wizerunek osoby życzliwej i chętnej do współpracy.
- Buduj zaufanie – rzetelne i terminowe wykonywanie nawet najprostszych obowiązków to dla przełożonego wyraźny sygnał, że można Ci powierzać coraz bardziej odpowiedzialne zadania. Proaktywność oraz gotowość do wspierania innych wzmacniają Twoją pozycję w zespole i przyspieszają proces budowania zaufania.
Spokojny start w zawodową przyszłość
Start kariery zawodowej to niewątpliwie czas pełen emocji. Ekscytacja i ciekawość mieszają się wówczas z niepewnością, a nawet lękiem przed popełnieniem błędu. Kiedy dopada Cię stres, pamiętaj, że każdy menedżer czy ekspert w swojej dziedzinie również kiedyś stawiał pierwsze kroki – dzięki temu będziesz w stanie spojrzeć na swoje początki z dystansem i zarazem optymizmem.
Potraktuj pierwsze tygodnie jako okres adaptacji, a nie test umiejętności. Cierpliwość, chęć do nauki i otwartość na innych sprawią, że proces ten przebiegnie zdecydowanie łagodniej. Pamiętaj, jak ogromne znaczenie mają pozornie drobne działania: uważne słuchanie, zadawanie pytań i oferowanie wsparcia. Debiut na rynku pracy to nie tylko sprawdzian kompetencji, lecz przede wszystkim intensywna nauka zasad rządzących zawodowym światem. To właśnie teraz kształtujesz nawyki, które staną się fundamentem Twojej dalszej kariery. Podejdź do tego wyzwania ze spokojną głową, ale i z zaangażowaniem, a szybko poczujesz się częścią zespołu.
Źródła:
- CCC
- Szkolnictwo wyższe w roku akademickim 2024/2025 – Główny Urząd Statystyczny
- Młodzi Polacy na rynku pracy w „nowej normalności” – raport PwC, Well.hr oraz Absolvent Consulting
- Onboarding New Employees: Maximizing Success – SHRM Foundation’s Effective Practice Guidelines Series
- Pokolenie Z a pierwsze dni w pracy – Rynek pracy na co dzień | Zielona Linia
- Skuteczny onboarding receptą na rotację pracowników? – PARP – Centrum Rozwoju MŚP
Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny